Wijn en Gaard – Over Belgische wijn

Romani sunt in vinea! Romeinse wijngaardzegening in Wervik


Tijdens het weekend van 1 en 2 juli was Wijndomein Ravenstein een van de deelnemers aan de Heuvellandse Open Wijngaardfeesten. Patricia Lenoir en Dirk Talpe van Wijndomein Ravenstein hadden er al een drukke week op zitten. Sinds bekend werd dat hun mousserende Blanc de blanc bekroond werd met een Belgian Wine Award in de Gault & Millau gids van Belgische Wijn, werden ze druk gesolliciteerd door nationale en regionale media.

Naast de vele gewone bezoekers in het kader van de Open Wijngaardfeesten, waren er op zaterdagavond 1 juli toch wel een aantal bijzondere gasten aanwezig in de wijngaarden van Dirk en Patricia. Sinds een paar jaar vindt er immers een Romeinse wijngaardzegening plaats tussen de wijnranken. Wie in de Romeinse tijd zijn wijngaard niet liet zegenen door een hogepriester nam immers een groot risico. Hij daagde de goden uit en riskeerde een slechte oogst.

Wervik is naast Tongeren een van de bekendste Belgische locaties met (Gallo-)Romeinse overblijfselen. Om dat verleden zichtbaarder te maken en Wervik prominenter op de toeristische kaart te zetten, werd in 1995-1996 de vzw Viroviacum Romanum (VR) opgericht. Een van de eerste wapenfeiten van de vzw was de tweejaarlijkse organisatie van een Gallo-Romeins Weekend.

Romeinse wijngaardzegening Wervik
(c) Patricia Lenoir

Tijdens de Gallo-Romeinse Weekends is er niet enkel aandacht voor militaire re-enactments, maar ook voor het dagelijks leven uit die periode. Eten en drinken maken daar natuurlijk een belangrijk deel van uit en in samenwerking met een lokale traiteur worden er ook  hapjes en maaltijden aangeboden gebaseerd op authentieke Romeinse recepten. Als deel van die gastronomische verwennerijen, schonk de vzw ook al een aantal jaar “mulsum”, een wijn gemengd met honing en kruiden die in de Romeinse tijd – en zelfs daarvoor nog, bij de Grieken –  bij belangrijke gelegenheden gedronken werd. Aanvankelijk kocht de vzw die mulsum aan van wijnbouwers uit Frankrijk (Domaine Mas des Tourelles) en Duitsland (Leder Peter).

Romeinse wijngaardzegening, Wervik
(c) Patricia Lenoir

De leden van de vzw wilden echter een stapje verder gaan en hun eigen mulsum maken. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Er is immers niet “één” recept om mulsum te maken. In historische bronnen vindt men verschillende varianten. Bovendien vergt het maken van mulsum heel wat kennis en investeringen om een degelijk product op de markt te brengen.  Het idee leidde dan ook verschillende jaren een sluimerend bestaan. Toen Dirk Talpe zijn bloemisterij in Wervik vanaf 2017 geleidelijk aan ombouwde tot Wijndomein Ravenstein zagen de leden van vzw VR een nieuwe opportuniteit. Ze gingen met Dirk en Dimitri Van Limbergen, een archeoloog aan UGent met onder meer een specialisatie in antieke wijnen, aan tafel zitten om een plan van actie op te zetten.

Tijdens het Gallo-Romeins Weekend van 2019 konden de bezoekers kennis maken met vijf proefbrouwsels. Ze konden ook stemmen op hun favoriet en de variant met het meeste stemmen zou in productie gebracht worden. Door de alliantie met Wijndomein Ravenstein werd meteen een grote kwalitatieve sprong gemaakt. Het idee van vzw VR was aanvankelijk immers om gewoon een goedkoop mengseltje te maken, dat kon verkocht worden ten voordele van de vzw. Door de samenwerking met een professionele wijnbouwer en een gastro-archeoloog werd meteen in een hogere categorie gespeeld: een kwalitatieve basiswijn, aangelengd met honing van lokale imkers en een kruidenmengsel, waarin ook lokale specerijen vermengd zijn. Het exacte recept blijft een keukengeheim van de initiatiefnemer Patrick Biesbrouck en de wijnmaker Dirk Talpe.

In 2021 werd de eerste volwaardige versie van de Wervikse mulsum aan het publiek gepresenteerd tijdens een traditionele Romeinse Wijngaardzegening, waarbij leden van vzw VR in Romeinse tuniek op rituele wijze de wijngaarden van domein Ravenstein zegenden. Omwille van het succes van het evenement werd beslist om het jaarlijks te organiseren, zo ook vorige week zaterdag, 1 juli.

De lokale mulsum kreeg de naam Vino Viro. Op de zogenaamde Peutingerkaart, een middeleeuwse kopie van een Romeinse wegenkaart uit de tweede eeuw, stonden slechts twee namen van “Belgische” steden: Tongeren en Wervik. De Latijnse benaming die gebruikt werd voor Wervik was Virovino. ‘Vino’ verwees natuurlijk al naar wijn en de omkering van beide delen van de eigennaam leek dan ook een uiterst geschikte naam voor de lokale mulsum …

En hoe smaakt de mulsum van Domein Ravenstein? In tegenstelling tot een aantal andere  zoete commerciële varianten op de markt, bevat de Wervikse mulsum iets meer bitters en zuren, waardoor hij ook écht geschikt is als aperitief. Nieuwsgierig geworden? Je kan Vino Viro bestellen via info@viroviacum.be of via Wijndomein Ravenstein.

Meer informatie over Viroviacum Romanum

Meer informatie over Romeinse wijnen en mulsum

Meer info over Domein Ravenstein


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *