Op 23 november 2024 organiseerde Stefaan Soenen een proeftafel Belgische rode wijn op wijndomein Petrushoeve in het Hageland. In de voormiddag proefden we 16 wijnen op basis van pinot noir. In de namiddag volgden evenveel wijnen op basis van andere blauwe druiven. Dit is het derde deel van het verslag van deze proeftafel met de proefnotities van het namiddag gedeelte, aangevuld met een algemene conclusie.
Alles behalve pinot noir
Stond de voormiddag volledig in het teken van de edele pinot noir, voor de namiddag had Stefaan Soenen een diverse flight samengesteld op basis van andere blauwe druiven, zowel klassieke als hybride rassen waren vertegenwoordigd.
De eerste wijn was de Agate 2020 van Clos des Ramiers uit Borgloon een blend van 50% dornfelder en twee hybride rassen 25% muscat bleu en 25% cabernet cortis. In de neus zit deze wijn volop op de fruitaroma’s (rode bessen, krieken, bosaardbeien) met op de achtergrond wat florale toetsen. De wijn is erg sappig in de mond door een lichte tanninestructuur verweven met fijne zuren.
Met de tweede wijn van de namiddag de Rocopo Dornfelder 2018 van domein Haksberg blijven we volop in het fruit met in de neus veel rijpe rode bessen, cassis en banaan. De fruitaroma’s komen ook volop naar voor in de mond. Net zoals de vorige wijn een fruitige, sappige wijn met fijne zuren en een lichte tanninestructuur.
Ook de volgende twee wijnen, allebei van hybride rassen van domein Petrushoeve, spelen volop hun fruitaroma’s uit, zowel in de neus als in de mond. Het gebruik van de rotofermentor, die ik ook al vermelde bij de pinot noir van hetzelfde domein, zal de fruitaroma’s zeker nog geïntensifieerd hebben. De pinotin (2022) heeft in de neus een mengeling van rood en donker fruit, maar heeft ook lactische en kruidige toetsen met een hint sous-bois. De zuren en de tannines zijn sappig en krokant en mooi met elkaar verweven. De regent (2021) zit meer op donker fruit, geaccentueerd door een menthol en pepertoets. In de mond lijkt de wijn hoger in zuren dan de vorige en de tannines lijken een tikje minder rijp, zonder dat dit storend is. Sappige, fruitige wijnen met pit.
Wijn van cabernet dorsa is over het algemeen erg fruitig, wat kan verklaard worden door het feit dat een van de ouders van deze druif de dornfelder is die ook veel fruitaroma’s heeft. In dat opzicht viel de Cabernet Dorsa (2018) van domein Près de Gand een beetje tegen. Minder fruit in de neus en de mond dan verwacht. De vrij sterke tanninestructuur, die ook typisch is voor de cabernet dorsa, overheerste in de mond en domineerde het zuurpatroon.
De Cabernet Dorsa 2015 van Château Bon Baron toont aan dat ook deze druif een mooi verouderingspotentieel kan hebben. In de neus waren er niet alleen aroma’s van bosvruchten en cassis, maar ook aardse en ledertoetsen en een vleugje menthol. De fruitaroma’s kwamen mooi terug in de mond. Deze wijn was erg sappig en had een mooie balans tussen de zuren en de versmolten tannines.
Dat Château Bon Baron wijnen kan ouderen, was al duidelijk uit het voorgaande, maar werd zeker ook bevestigd in hun Acolon 2014. Acolon is een zuivere vitis vinifera en geen hybride zoals wel eens gedacht wordt. In de neus hadden we net zoals bij de cabernet dorsa een uitgesproken fruitig aromapalet. Deze wijn heeft een houtopvoeding van een jaar gekregen en dat vertaalde zich in lichte vanille en kruidige aroma’s in de neus die de donkere fruitaroma’s mooi accentueren. Ondanks de gevorderde leeftijd was er in de neus nauwelijks sprake van veroudering. Deze wijn is nog verbazend sappig in de mond. Hij heeft een licht tanninestructuur en fijne zuurtjes in de middenbouw. Lange afdronk!
De tweede acolon op tafel was die van domein Ravenstein (2019). Ook deze wijn werd gekenmerkt door uitbundige aroma’s van donker fruit met op de achtergrond ook wat subtiele ledertoetsen. In de mond was deze wijn een stuk hoger in zuren dan de vorige en de tannines waren uitdrukkelijker aanwezig. Het is een erg gestructureerde wijn. Ik ben benieuwd hoe hij zal evolueren wanneer hij de leeftijd heeft van de acolon van Bon Baron.
Het jonge domein Mikken Urban Winery heeft met zijn Monaco 2023 een zeer geslaagde wijn afgeleverd, een blend van acolon met wat cabernet dorsa. Een rijke gevarieerde neus met donker fruit, bosvruchten, bosaardbei, maar ook menthol, cederhout en droge kruiden. Volle aanzet met veel donker fruit ondersteund door fijne zuurtjes en soepele, fluwelige tannines.
De Kontreir III van de Wijnfaktorij, een blend van acolon (40%), dornfelder (40%) en pinot noir (20%), is een bijzondere wijn. Het is de eerste Belgische wijn die op de kaart kwam van het Spaanse driesterrenrestaurant El Celler de Can Roca. Hij werd ook geschonken in tal van andere Belgische sterrenrestaurants. De neus was erg divers, met een mengeling van rood en zwart fruit, maar ook droge kruiden, eucalyptus, peper, leder en tabak. In de mond proefden we duidelijk het samenspel van de acolon en de dornfelder die voor veel sappigheid en fruit zorgden enerzijds en ervaarden we ook de zachte tanninestructuur eigen aan de pinot noir anderzijds. In de middenbouw kwamen de krokante zuren mooi naar voren. De wijn is ondertussen mooi op dronk, maar heeft zeker ook nog verouderingspotentieel.
Wanneer er een prijs was geweest voor constante – hoge – kwaliteit tijdens de tasting dan zou die zeker naar Château Bon Baron gegaan zijn. We proefden de jaargangen 2013 en 2015 van hun La Grande, een blend van gamaret en garanoir, twee klassieke Zwitserse druivenrassen. De wijnen hadden allebei een complexe neus met enerzijds fruitaroma’s (rood en zwart fruit, banaan) en anderzijds ook heel wat droge specerijen (laurier), peper, menthol. De lange houtopvoeding (2 jaar) zorgde ook voor delicate vanilletoetsen, cederhout en sigarenkistje. Volle, stevige wijnen, waar je best een stevig stukje vlees tegenover zet. Ik had persoonlijk een lichte voorkeur voor de jaargang 2013 omdat daarin de zuren en de tannines wat meer in evenwicht en versmolten waren. De jaargang 2015 kwam wat geconcentreerder over. Dit is een wijn die ondanks zijn leeftijd nog relatief jong overkomt en probleemloos nog een aantal jaar kan ouderen.
Ook van domein Petrushoeve kregen we twee wijnen naast elkaar geserveerd, de cabernet cortis 2020 en 2022. De cabernet cortis levert over het algemeen stevige wijnen en dat was ook bij deze wijnen het geval. In de neus hadden we zowel rood (krieken) als donker fruit (cassis, braambessen), een lichte groene toets (paprika?) maar ook peper, kaneel. Zeker de 2022 vond ik nog te jong om te drinken. Cabernet cortis heeft een stevige tanninestructuur, waar de scherpe kantjes wellicht vanaf gevijld worden door de roto-fermentor, maar ik ervaarde toch nog wat te veel astringentie. Die astringentie was in de jaargang 2020 volledig weg. De nog steeds stevige tanninestructuur, was al veel meer versmolten met de zuren, wat voor mij een evenwichtigere wijn opleverde.
De cabernet van domein De Steinberg (2018) bevat 3 cabernet-klonen: dorsa, mitos en cubin. Dat leverde een neus op met veel fruit (zwarte kers, cassis, bosvruchten), maar ook rokerige toetsen, sigarenkistje en iets animaals. In eerste instantie ervaarde ik in de neus wat reductie. De wijn kan gebaat zijn bij karaferen voor het schenken. In de mond waren de tannines prominent aanwezig, maar ze waren al zeer mooi geblend met de zuren. Een wijn met een stevige structuur.
Wijnkasteel Vandeurzen tekende voor de eerste Belgische wijn op basis van tempranillo. Het is niet vanzelfsprekend om deze van oorsprong Spaanse druif in ons klimaat te telen. Vermoedelijk zal dat enkel lukken in erg zonnige en warme jaren. De jaargang 2018 die wij proefden, kon alleszins overtuigen. In de neus een mix van donker fruit, droge kruidigheid, maar ook chocolade, menthol, drop, leder, sigarenkistje. Volle wijn die in de aanzet erg sappig was, maar daarna ook een mooie structuur mee kreeg, waarbij de tannines en de zuren mooi verweven waren. Een mooi slot aan een mooie dag!
Conclusies
We waren de dag op Petrushoeve gestart met twee vragen in ons achterhoofd: kan een land zoals België kwalitatieve rode wijn maken en heeft die wijn ook verouderingspotentieel? Het antwoord op beide vragen is zonder enige reserve ‘ja’. België kan als cool climate wijnland gerust naast andere cool climate landen en streken staan voor de productie van rode wijn. Als het weer mee wil, kan Belgische rode wijn kan even sappig, complex en gestructureerd zijn als die in pakweg Duitsland of de cool climate gebieden in Frankrijk. Die vaststelling gaat zowel op voor klassiek rassen als voor nieuwe interspecifieke soorten. Zelfs een technisch druif als pinot noir kan in België zeer mooie resultaten opleveren. Ook het verouderingspotentieel is aanwezig in de topcuvées, zoals onder meer de wijnen van Château Bon Baron bewezen.
Deel 1 bevat een aantal algemene bedenkingen over Belgische rode wijn
Deel 2 bevat de proefnotities van de Belgische wijnen op basis van pinot noir